EcoGenerator jedyny i niezbędny
Budowa EcoGeneratora na Ostrowie Grabowskim
Rząd zastopował program budowy spalarń odpadów komunalnych w Polsce. Co to oznacza dla EcoGeneratora?
Spalarnie odpadów komunalnych są ważnym elementem nowoczesnego systemu gospodarki odpadami. Jak dotąd nie wymyślono sposobu odzysku surowców z odpadów, który by pozwalał na sensowne ekonomicznie zagospodarowanie 100 proc. masy wyrzucanych przez nas śmieci. Znaczna ich część (w rozwiniętych krajach ok. 30-40 proc.) jest po prostu zbyt mocno zanieczyszczona, by opłacało się je sortować. Najlepszym dla nich rozwiązaniem jest odzysk energii.
Dlatego finansowany przez Unię Europejska Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013 zachęcał polskie gminy do budowy spalarń odpadów komunalnych. Miasta, które wykazały się inicjatywą i refleksem, napisały dobre projekty, uzyskały dofinansowanie (w sumie 1,5 mld zł), dziś mogą się cieszyć z faktu, że na ich terenie powstały bądź, tak jak w Szczecinie czy Rzeszowie, powstaną – nowoczesne instalacje do termicznego przekształcania odpadów w energię.
Ale dobry klimat dla budowy spalarń w Polsce minął. Uchwalony w sierpniu 2016 roku Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (KPGO) nie pozostawia złudzeń. Gminy, które przymierzały się do budowy kolejnych spalarń, muszą zrewidować plany.
Co się stało?
Unia coraz mocniej stawia na gospodarkę cyrkularną, czyli taką, w której nie ma wysypisk śmieci, a odpady są wyłącznie źródłem surowców, kompostu ewentualnie energii. To odpowiedź na wyzwania związane z ochroną środowiska i deficytem surowców naturalnych. Zdaniem Komisji Europejskiej maksymalizacja odzysku surowców z odpadów zwiększy konkurencyjność Europy.
Unijne dyrektywy odpadowe zakładają, że do roku do 2020 r. recykling materiałów odpadowych zostanie zwiększony wagowo do 50 proc. zaś w 2030 r. pomiędzy 65 a 70 proc. w stosunku do masy wytwarzanych odpadów. Niespełnienie tych limitów sprawi, że Polska zamiast dostać miliardowe dotacje na gospodarkę odpadową, narazi się na wysokie kary.
Aktualny poziom recyklingu w naszym kraju to zaledwie 26 proc. Trend wzrostowy jest niestety marny.
Osiągnięcie zakładanych wskaźników recyklingu stanie się matematycznie niemożliwe, jeśli nadal będziemy powiększać udział spalarń w systemie gospodarki odpadami. Rząd dostrzegł to ryzyko. Dlatego w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami mowa jest o „ograniczeniu aktualnych zamierzeń w zakresie budowy ITPOK” (instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych). - Moc przerobowa wszystkich instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych w danym województwie nie powinna przekroczyć 30 proc. ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w tym województwie – czytamy w KPGO.
Co to oznacza dla EcoGeneratora?
Wbrew pozorom dla szczecińskiej spalarni to dobra wiadomość. Oznacza bowiem, że rząd ani Unia nie będą wspierać budowy nowych spalarń, a te, które już działają albo są w trakcie realizacji, mogą spokojnie patrzeć w przyszłość.
Potwierdzenie tego faktu znajdujemy w zaktualizowanym pod koniec 2016 roku Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami (WPGO). Z wykazu planowanych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych wypadła spalarnia w Koszalinie. Nie ma jej także w rejestrze „Planowanych inwestycji w zakresie gospodarki odpadami w województwie zachodniopomorskim”.
Z kolei szczecińska spalarnia w WPGO uzyskała status instalacji ponadregionalnej, do której będzie można zwozić odpady z całego województwa.
Koszalin przygotowania do budowy własnej spalarni zaczął w roku 2009. Powstało studium wykonalności, które zakłada budowę instalacji o wydajności 92 tys. ton rocznie, przy czym paliwem dla tej spalarni miał być RDF (odpady wysuszone i rozdrobnione). Co teraz? Oficjalnie władze Koszalina nie zrezygnowały z budowy spalarni, będą jednak musiały zrewidować swoje plany – tak w zakresie finansowania inwestycji jak i jej wielkości. Niewykluczone, że w ogóle z niej zrezygnują. Warunkiem wstępnym jest ponowne umieszczenie inwestycji w WPGO. A na to póki co się nie zanosi.
Ustanowienie EcoGeneratora ponadregionalną instalacją przetwarzania odpadów komunalnych zwiększa znaczenie szczecińskiej spalarni i umożliwia województwu osiągnięcie wyznaczonych przez KPGO celów. Zgodnie z informacją zawartą w WPGP na terenie województwa zachodniopomorskiego w 2014 roku zostało wytworzonych blisko 590 tys. ton odpadów komunalnych. Moce przerobowa EcoGeneratora to 150 tys. ton/rok, co stanowi 25% masy wytworzonych odpadów. Do granicy 30 proc. brakuje pięciu punktów procentowych (ok. 30 tys. ton). Wygląda więc na to, że szczecińska spalarnia będzie pierwszą, niezbędną ale też jedyną w województwie instalacją do termicznego przetwarzania odpadów komunalnych.
Gospodarka odpadami w Europie. Źródło CEVEP (Konfederacja Europejskich Spalarń Odpadów)
Spalarnie odpadów komunalnych w Polsce
Ilość odpadów komunalnych w Polsce wg statystyk to ok. 11 mln ton (dane za 2016). 53 proc. składowiska, 21 proc. recykling, 15 proc. spalanie w cementowaniach , 11 proc. kompostowanie. Do spalenia wg założeń KPGO jest jeszcze ok. 1,5-16 mln ton odpadów. Policzmy, jaka jest wydajność już zbudowanych instalacji i tych w budowie.
Zbudowane
Warszawa 40 tys. ton
Bydgoszcz 180 tys. ton
Kraków 220 tys. ton
Konin 94 tys. ton
Białystok 120 tys. ton
Poznań 210 tys. ton
W budowie
Szczecin 150 tys. ton
Rzeszów 100 tys. ton
Planowane
Oświęcim 160 tys.
Warszawa (rozbudowa o) 265 tys. ton
Gdańsk 160 tys. ton.
Razem ok. 1,7 mln ton. Tak więc budowane i planowane spalarnie nieco przekraczają zakładany limit. Warto jednak pamiętać, że zdaniem niektórych ekspertów polski system odobioru odpadów jest nadal nieszczelny a faktyczna ilość odpadów komunalnych jest znacząco wyższa od oficjalnych statystyk (mówi się nawet o 15 mln ton). Przemawiają za tym dane z innych krajów, gdzie ilość odpadów per capita jest wyższa.
EcoGenerator – nasza planeta, nasza przyszłość
EcoGenerator, Zakład Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego powstaje w porcie szczecińskim na Ostrowie Grabowskim. Będzie przetwarzać w energię 150 tys. ton odpadów komunalnych rocznie zapewniając prąd i ciepło dla ok. 30 tys. mieszkań. Za realizację projektu odpowiada miejska spółka Zakład Unieszkodliwiania Odpadów. Koszt inwestycji (łącznie z wydatkami na inżyniera kontraktu, pomoc techniczną, edukację i promocję): 711 mln zł. Główne źródła finansowania: 279 mln zł - dotacja z Funduszu Spójności Unii Europejskiej. 327 mln – obligacje Banku Pekao SA. 42 mln zł – środki własne ZUO.
Głównym wykonawcą zakładu jest włoska Termomeccanica Ecologia (TM.E.). Poprzedni wykonawca Mostostal Warszawa odstąpił od umowy z ZUO w czerwcu 2016 roku. Termin oddania zakładu do użytku: listopad 2017 rok.
ecogenerator.eu
