U Helwetów nic się nie marnuje

Szwajcarzy mają wzorcowy system gospodarki odpadami komunalnymi. Połowę śmieci zamieniają w energię, połowę poddają recyklingowi.

Szczecińska delegacja w pomieszczeniu oczyszczania spalin i ścieków

Ale nie jest to tylko kwestia dobrej woli. Od roku 2000 obowiązuje tam zakaz składowania palnych składników odpadów komunalnych.

W Polsce w 2016 r. wchodzi w życie zakaz składowania odpadów, których ciepło spalania wynosi więcej niż 6 MJ/kg.

Spalarnię odpadów KVA Buchs w kantonie Argowia odwiedziła w październiku 14-osobowa grupa pracowników Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Szczecinie i spółki Grontmij Polska. Obie firmy współpracują przy realizacji projektu pn. „Budowa Zakładu Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.”

Dlaczego Buchs?

Doświadczenia Helwetów są dla nas cenne, bo niemal wszystkie szwajcarskie instalacje spalania odpadów komunalnych wyposażone są w mokre systemy oczyszczania spalin, który w odróżnieniu od suchego czy półsuchego gwarantuje najlepsze parametry oczyszczania spalin. EcoGenerator jako jedyna budowana w Polsce spalarnia będzie mieć mokry system oczyszczania spalin.

Buchs jest jedną z 32 gmin kantonu Argowia, które w 1969 roku założyły Komunalne Stowarzyszenie Gospodarki Odpadami Regionu Aarau-Lenzburg (GEKAL). Członkowie GEKAL doszli do wniosku, że składowanie odpadów w gęsto zaludnionym, zurbanizowanym terenie nie jest dobrym rozwiązaniem. Stowarzyszenie w 1973 wybudowało spalarnię odpadów komunalnych. Od tego czasu powiększyło się do 100 gmin, a zakład przeszedł szereg modernizacji. Dziś to nowoczesna elektrociepłownia, zbliżona wielkością do budowanego w Szczecinie EcoGeneratora.

Zwiedzanie KVA Buchs zaczęliśmy do spotkania w sali konferencyjnej, gdzie przedstawiciele zakładu przekazali nam podstawowe informację o swojej firmie. Potem obejrzeliśmy wszystkie najważniejsze miejsca związane z procesem spalania odpadów i odzyskiem energii.

Cenne doświadczenia

KVA Buchs nie ma hali wyładunkowej, odpady wrzucane są z ciężarówek bezpośrednio do bunkra. Są cztery bramy wyładunkowe (w EcoGeneratorze pięć). Zakład przetwarza rocznie 120 tys. ton odpadów o średniej kaloryczności 12,4 – 12,8 MJ/kg. Gminy należące do GEKAL płacą KVA Buchs 135 franków za tonę odpadów. Firmy przemysłowe 170 franków.

W bunkrze odpadów obserwowaliśmy pracę operatora łupinowego chwytaka, który musi zadbać o to, aby wrzucane z ciężarówek odpady były dobrze wymieszane, co ma znaczenie dla bezpieczeństwa p.poż. jak i dla właściwej kaloryczności odpadów. Wymieszane odpady operator wrzuca do dwóch lejów zasypowych, skąd spadają one prosto na ruszty.

Obejrzeliśmy pracujące ruszty, kocioł, turbinę oraz pomieszczenie, gdzie znajdują się instalacje do oczyszczania spalin i ścieków. Tu spędziliśmy najwięcej czasu. Nasi inżynierowie mieli wiele pytań do szwajcarskich kolegów po fachu.

Ubocznym efektem  spalania odpadów na ruszcie jest żużel. W KVA Buchs ze 120 tys. ton odpadów zostaje 24 tys. ton żużla, który jest wywożony na składowisko. Po oczyszczaniu spalin i ścieków zostają pyły, popioły oraz placek filtracyjny zawierający wytrącone  ze ścieków zanieczyszczenia  głównie metale ciężkie. 3 tys. ton takich pozostałości poprocesowych w big bagach trafia do suchych sztolni w Niemczech.

Ubocznym efektem przetwarzania odpadów w energię jest także 240 ton syntetycznego gipsu otrzymywanego w procesie odsiarczania spalin i oczyszczania ścieków oraz  80 ton metalu odzyskiwanego z żużla.

Zakład w Buchs w odróżnieniu od EcoGeneratora nie ma instalacji do rewaloryzacji i sezonowania żużla.

- Zebraliśmy wiele danych eksploatacyjnych, które będą bardzo przydatne podczas rozruchu technologicznego naszej spalarni – mówi inż. Wilhelm Korejwo, główny ekspert ds. technicznych ZUO Szczecin. – To było dla nas bardzo cenne doświadczenie.

Odpady to podstawa

W 2012 roku w Szwajcarii 30 spalarń odpadów komunalnych wyprodukowało 1084 gigawatogodzin (GWh) energii elektrycznej. To więcej niż połowa szwajcarskiej energii elektrycznej z tzw. odnawialnych źródeł energii.

Nadrabiamy zaległości

Polska wytwarza 12 mln ton odpadów komunalnych, z czego – wg danych za 2012 rok - trzy czwarte deponujemy na składowiskach. Obowiązujące od 2013 roku nowe zasady gospodarki odpadami i budowa spalarń odpadów komunalnych mają ten niekorzystny stan rzeczy zmienić.