Układ krwionośny EcoGeneratora

Sto kilometrów kabli i 1200 odbiorników prądu – tak w liczbach wygląda układ krwionośny EcoGeneratora. O pracy, w której pomylić się można tylko dwa razy, opowiada Krzysztof Klejdysz, Kierownik Robót Elektrycznych z Mostostalu Warszawa

Krzysztof Klejdysz, Kierownik Robót Elektrycznych, Mostostal Warszawa

Urodził się w Bełchatowie, niedaleko największej na świecie elektrowni konwencjonalnej opalanej węglem brunatnym o mocy 5420 MW. Ale mieszka w Poznaniu, gdzie studiował i w 2009 roku ukończył Politechnikę Poznańską. Ważniejsze budowy przed EcoGeneratorem: GPZ Plewiska, Bridgestone Poznań, Galeria Słoneczna w Radomiu, KGHM Polkowice, KGHM Huta Miedzi Głogów, Exide Technologies Poznań, PAK Elektrownia Konin. Czas wolny spędza z żoną i niedawno narodzoną córeczką. Hobby: pływanie, żeglowanie, wiosłowanie.

EcoGenerator: Podobno wśród elektryków popularne jest powiedzonko: „Nigdy nie wierz kolorom”. 
Krzysztof Klejdysz, Kierownik Robót Elektrycznych, Mostostal Warszawa SA.: - Zgadza się, bo nie każdy elektryk jest fachowcem, a o pomyłkę bardzo łatwo. Często w instalacjach przewód brązowy oznaczany jako L (czyli teoretycznie fazowy) użyty jest jako N (niebieski- neutralny). Dlatego sprawdzając instalacje należy bezwzględnie wyłączyć zasilanie (bezpiecznik, wyłącznik nadprądowy) i każdorazowo sprawdzać, sprawdzać i jeszcze raz sprawdzać.

Do czego można porównać system elektryczny zakładu przemysłowego?

– Jest jak układ krwionośny. Krew płynąc przez żyły, naczynia krwionośne ożywia serce, tkanki, mięśnie, organy.  Organizm EcoGeneratora składa się z silników, pomp, wentylatorów, gniazdek, włączników, klap, zaworów, dmuchaw, dozowników i wielu innych urządzeń. W sumie z 1200 odbiorników, które bez zasilania energią elektryczną byłyby martwe. Zamiast żył mamy 100 kilometrów kabli o przekroju od 1,5mm2 do 300 mm2.

I to wszystko na Pana głowie?

- Nie jestem sam. Pomagają mi Patryk Szalla i Wojciech Sosnowski z Mostostalu Warszawa. System elektryczny EcoGeneratora zaprojektowała firma Elsta w Wieliczki, a wykonuje Elektromontaż Gdańsk. Nasza trójka z Mostostalu nadzoruję i odbiera wszystkie prace. Ale fakt, jest tego dużo.

Czy system elektryczny EcoGeneratora zawiera w sobie jakieś nietypowe rozwiązania?

- Mamy  rzadko stosowany transformator blokowy suchy żywiczny. Tylko trzy firmy w Europie produkują takie transformatory. Zwykle stosuje się transformatory olejowe. Żywiczne zapewniają wyższe standardy jeśli chodzi o ochronę środowiska i bezpieczeństwo p.poż.

W pańskim zakresie obowiązków jest m.in. zabezpieczenie generatora. Przed czym?

- Przed zwarciami, które mogą być wynikiem zakłóceń występujących w generatorze. Do zakłóceń w urządzeniach elektrycznych dochodzi na skutek nadmiernego wzrostem naprężeń elektrycznych, cieplnych bądź mechanicznych. Bezpośrednimi skutkami zwarć mogą być nieszczęśliwe wypadki z ludźmi, uszkodzenia dynamiczne i cieplne urządzeń elektrycznych, spadki napięcia w sieci, przerwy w zasilaniu odbiorców, utrata równowagi współpracujących podsystemów i inne.

W EcoGeneratorze zastosowano miedzy innymi zabezpieczenie różnicowe, zabezpieczenia od przeciążenia, zabezpieczenie ziemnozwarciowe, od utraty wzbudzenia, od asymetrii przeciążenia, od mocy zwrotnej.

Odpowiada Pan też za instalację odgromową. Czy takie obiekty są obciążone większym ryzykiem wyładowań elektrycznych niż zwykłe domy mieszkalne?

- Tak, ze względu na wysokość i wielkość. Piorun wybiera najkrótszą i najprostszą drogę (w znaczeniu najlepiej zjonizowaną). Dlatego zaleca się, aby w otwartej przestrzeni w czasie burzy kucnąć, a nie stawać pod drzewem. Najwyższym punktem EcoGeneratora jest komin. Ma 45 metrów. Sam w sobie jest elementem instalacji odgromowej, jako że jest konstrukcją stalową i oczywiście uziemioną. Tak więc energia z ewentualnego uderzenia spłynie po kominie do ziemi.

Poza normalną instalacją odgromową (zwody pionowe i poziome) funkcje ochronne pełni cała konstrukcja stalowa hali, która także jest uziemiona. Krótko mówiąc EcoGenerator jest zabezpieczony przed burzą na wiele sposób.

Kierownik Robót Elektrycznych to ogromna odpowiedzialność…

- Porażenia prądem, pożary – to są konsekwencje awarii lub błędów. Przyczyny zdarzeń są róże: błąd ludzki, błędy łączeniowe lub  wadliwe urządzenie. Za całość odpowiada Kierownik Robót Elektrycznych.

Kiedy poczuje Pan ulgę i szczęście, że kolejny duży projekt ma Pan za sobą?

- Będę szczęśliwy w momencie, gdy do wszystkich urządzeń zostanie podane napięcie, a generator zostanie zsynchronizowany z siecią.

Dziękuję za rozmowę.

Elektryczne ABC EcoGeneratora

Turbina parowa napędza  generator o mocy 18,213 MVA, który będzie wytwarzała energię elektryczną o napięciu 6 kV i prąd roboczy o natężeniu 1650 amperów.

Turbina wiruje 7 tys. obrotów na minutę, generator po przekładni 3 tys. obrotów na minutę, co umożliwi produkcję energii elektrycznej z częstotliwością 50 Hz.

Moc w kogeneracji (jednoczesnej produkcji energii elektrycznej i cieplnej): 11 MWe i 32 MWt.

Energia z EcoGeneratora przesyłana będzie mostami szynowymi, poprzez wyłącznik generatorowy, transformator blokowy aż do rozdzielni średniego napięcia 15 kV, a stąd linią kablową do sieci Enei. Tą samą drogą EcoGenerator będzie zasilany w energię elektryczną. Potrzeby własne zakładu szacowane są na ok. 3 MWe.

Na wypadek awarii zasilania z przyłącza Enei EcoGenerator ma zasilanie rezerwowe; z PKP Energetyka (linia kablowa) oraz w przypadku konieczności bezpiecznego odstawienia instalacji z własnego agregatu prądotwórczego o mocy 1900 kVA.

1200 odbiorników w EcoGeneratorze będzie zasilanych energią elektryczną o napięciu 230/400V.

Elektryczne sentencje :)

Elektrycy znani są z poczucia humoru i autoironii. Napięcia rozładowują żartami . Oto trzy próbki o odpowiednim natężeniu.

• Teoria jest wtedy, gdy wszystko wiemy, a nic nie działa. Praktyka jest wtedy, gdy wszystko działa, a nikt nie wie dlaczego.
• Każdy kabel przycięty na miarę okaże się za krótki.
• Elektryk myli się dwa razy, po raz pierwszy podczas wyboru zawodu.

Źródło: blog Konrada www.kondzio.info